Colin Archer i jego jachty

Colin Archer zbudował łącznie ponad 200 łodzi. Postać jednego z najbardziej twórczych projektantów i zarazem budowniczych jachtów, przybliża nam w książce „Colin Archer i jego jachty” Marek Słodownik. To nie tylko biografia znakomitego architekta, znajdziemy tam także projekty jego jachtów.

Marek Słodownik jest redaktorem naczelnym serwisu wodnapolska.pl, współpracował z magazynami „Wiatr”, „Morze” i „Zeszyty Żeglarskie”. Napisał ponad 1000 artykułów o tematyce żeglarskiej i historycznej. Publikował też poradniki żeglarskie i monografie historyczne. Żegluje od 1973 roku, głównie po wodach śródlądowych. Książkę „Colin Archer i jego jachty” napisał, by upamiętnić  jednego z najbardziej pomysłowych konstruktorów jachtów.

8 lutego minęła 101 rocznica śmierci Colina Archera. Najbardziej znanym jego dziełem jest żaglowiec „Fram”, zbudowany w 1892 roku na zamówienie Fridtjofa Nansena, norweskiego oceanografa i badacza polarnego.

Urodził się 22 lipca 1832 roku w Norwegii. Pochodził z wielodzietnej rodziny szkockich emigrantów. Tradycją w rodzinie była praca synów przy hodowli owiec i bydła w Australii. W ślad za pięcioma braćmi wyruszył tam również w 1954 r. Colin. Zamiast jednak zajmować się hodowlą, zaprojektował i zbudował szkuner „Elida”, służący m.in. do transportu płodów rolnych.

W 1861 roku Colin został wezwany do Norwegii, aby pomóc starzejącym się rodzicom. Szkutnictwo interesowało go tak bardzo, że zaczął studiować dostępną literaturę na temat architektury morskiej i od czasu do czasu budował jachty. Konstrukcje cieszyły się na tyle dużym zainteresowaniem, że zajął się tym zawodowo.

Jednym z innowacyjnych pomysłów Archera był kadłub, w części podwodnej zbliżony kształtem do fali. Dało to najlepszą opływowość, a tym samym większą prędkość i statykę jachtów. Nowatorska konstrukcja sprawdziła się na statkach pocztowych, a wkrótce także na ówczesnych transatlantykach. Zamówień zaczęło przybywać.

Najsłynniejszym projektem Archera jest łódź ratunkowa „RS1 Colin Archer”. Sprawdzała się w każdych warunkach pogodowych. Miała dwa maszty, co przyczyniło się do lepszej zwrotności. Pierwszą taką jednostkę zwodowano w 1893 roku. Z biegiem czasu powstało ich łącznie 28. Służyły pod żaglami do lat 40. Wyposażone w silnik pomocniczy pływały w służbie do 1960 roku.

Colin Archer zakończył działalność biznesową w 1909 roku, w wieku 78 lat. Zmarł jedenaście lat później, w 1921 roku.

Szacuje się, że na świecie żegluje od 3 do 15 tysięcy jachtów wzorowanych na pracach Colina Archera. Marek Słodownik przedstawia w publikacji 24 łodzie inspirowane projektami słynnego konstruktora. Opisał 6 polskich i 18 zagranicznych jednostek. Wśród nich m.in. „Phoenix of Hiroshima”, „Colina Archera”, „Samsona 32” czy polską „Marię”. Każdy opis przedstawia konstrukcję jednostki oraz jej historię.

Książka „Colin Archer i jego jachty” jest kolejną pozycją wydawnictwa Polskiego Ośrodka Wydawniczego z siedzibą w Bedarieux we Francji. Można ją kupić na Allegro Andrzeja Kowalczyka lub składając zamówienie mailowe na adres an.ko@hotmail.fr

Marek Słodownik „Colin Archer i jego jachty”, Polski Ośrodek Wydawniczy, 2021, 116 stron