Jacek Jettmar: Trzeba oswajać morze

O konkursie na wychowanie morskie, jego idei i projektach aktywizujących społeczność akademicką opowiada Jacek Jettmar, współtwórca Konkursu Wychowanie Morskie Studentów o Nagrodę Czerwonej Róży Wiatrów.

– Czym jest wychowanie morskie?

– Wychowanie morskie to przekazywanie społeczeństwu informacji o wyzwaniach i szansach oraz problemach gospodarki morskiej, jak też kształtowanie wśród obywateli pozytywnego i emocjonalnego stosunku do morza oraz kultury morskiej.

– Dlaczego warto rozwijać wychowanie morskie wśród studentów?

– Ponieważ będą w przyszłości pracodawcami i menadżerami w branżach związanych z gospodarką, działaczami politycznymi i samorządowymi oraz organizatorami edukacji i kultury w całym kraju. Dlatego warto wpoić im przekonanie o ważności eksploatacji zasobów morza dla rozwoju kraju. Wychowanie morskie studentów trzeba oprzeć o kształtowanie ich emocjonalnego stosunku do morza, jako atrakcyjnej przestrzeni aktywności zawodowej i rekreacyjnej. Nasza tradycja narodowa nie jest niestety morska, dlatego stale trzeba „oswajać morze” i to w atrakcyjnych formach. 

– Jak to wychowanie realizuje się w praktyce?

– Przede wszystkim przez żeglarstwo morskie, które ma olbrzymie możliwości wpływania na kształtowanie charakteru młodzieży studenckiej. W szczególności odwagi, przytomności umysłu, zdolności do podejmowania szybkiej i poprawnej decyzji, opanowania, wytrzymałości, solidarności i koleżeństwa oraz umiejętności życia w zespole. Można je „zabrać ze sobą” poza okres studiów, gdyż jest dyscypliną, którą uprawia się do późnej starości. W wielu krajach stało się podstawą szerokiej społecznej rekreacji, źródłem odnowy sił psychicznych i fizycznych obywateli.

– Ale wychowanie morskie nie sprowadza się tylko do żeglarstwa?

– Oczywiście, że nie. „Manifest wzywający do rozwijania w Polsce Misji Wychowania Morskiego Studentów”,  uchwalony na Konferencji Jubileuszu 55 lat Parlamentu Studentów Politechniki Gdańskiej w 2012 r., daje pełną definicję wychowania morskiego.  Może być ono realizowane m.in. przez działalność kół naukowych w dziedzinach morskich, praktyki morskie, festiwale szantowe, pokazy filmów morskich, konkursy wiedzy o morzu, kluby marynistyczne, studenckie święta morza, kursy i obozy żeglarskie, turystyczne morskie rejsy, wyprawy oceaniczne, regaty morskie, itp.

– Manifest był początkiem, co wydarzyło się później?

–  „Manifest”  zaproponował, aby program wychowania morskiego studentów był upowszechniany przez corocznie organizowany ogólnopolski konkurs prezentujący zrealizowane przedsięwzięcia i pokazujący ich organizatorów. W partnerstwie Samorządu Studentów PG, Stowarzyszenia Absolwentów PG i Stowarzyszenia Czerwonej Róży udało się ogromnym wysiłkiem zorganizować już dwie edycje Konkursu Wychowanie Morskie Studentów – w 2015 i 2016 r. Stowarzyszenie Czerwonej Róży znane jest z organizacji konkursu na najlepszego studenta i najlepsze koło naukowe uczelni Pomorza – w ub. roku odbyła się jego 42 odsłona.  

– Jak przebiegły pierwsze dwie edycje?

– W pierwszej mieliśmy trzynaście, w drugiej piętnaście zgłoszeń z całej Polski. W 2015 roku pierwsze miejsce zajęła grupa uczelni, z Politechniką Warszawską na czele, za organizację konferencji naukowych na pokładzie „Pogorii”. Co ważne, ich uczestnicy mieli okazję nie tylko wzbogacić swoją wiedzę, ale również wziąć udział w rejsie na tym żaglowcu po Morzu Śródziemnym. W ubiegłym roku wygrał kapitan  Krzysztof  Paul z Akademickiego Klubu Morskiego, armator jachtu regatowego „Duży Ptak”, za stworzenie akademickiej szkoły żeglarstwa regatowego. Ściga się on na własnym jachcie, a do załogi rekrutuje studentów i absolwentów z różnych uczelni Wybrzeża. Wielokrotny mistrz Polski i zwycięzca prestiżowych regat morskich ORC. Laureaci obu edycji otrzymali nagrody po 10 tysięcy złotych. Przyznawane były też wyróżnienia. W ubiegłym roku otrzymali je Klub Żeglarski AGH Kraków, za całokształt działalności, oraz Wydział Oceanotechniki i Okrętownictwa PG za wieloletni program „Żeglowanie na PG”. Pragnę podkreślić, że bez poparcia idei konkursu przez sponsorów, często znacznymi kwotami , nie byłoby możliwe zorganizowanie tych dwóch edycji. Wyrażam ogromną wdzięczność wszystkim za poparcie idei konkursu.

– Jak wygląda organizacja konkursu w tym roku?

– Sporo się zmieniło. Poszerzyło się partnerstwo konkursu, do dotychczasowych organizacji (SSPG, SAPG, SCR) dołączyli: Pomorski Związek Żeglarski, Liga Morska i Rzeczna oraz Narodowe Muzeum Morskie. Konkurs aktualnie nosi nazwę: Konkurs Wychowanie Morskie Studentów o Nagrodę Czerwonej Róży Wiatrów. Społeczny komitet organizacyjny utworzony jest z przedstawicieli wszystkich partnerów i będzie sprawował nadzór nad pracą biura konkursu, w którym działają studenci i absolwenci. 

– Do konkursu mogą się zgłosić nie tylko studenci i koła naukowe, ale również pracownicy uczelni i absolwenci. To szerokie grono.

– Wychowanie morskie studentów realizowane jest na uczelniach, ale również w innych środowiskach absolwenckich, np. takich jak AZS. Nie można więc ograniczać konkursu tylko do studenckich zgłoszeń – najważniejsze, żeby w zgłaszanych przedsięwzięciach to oni byli adresatami i beneficjentami tych inicjatyw.

– Sukces pomógł zwycięzcom w rozwijaniu ich projektów?

– Z pewnością. Grupa uczelni z edycji 2015 r. wykorzystała nagrodę do zorganizowania w 2016 r. kolejnej konferencji na pokładzie „Pogorii”, a Krzysztof Paul doposażył w swój jacht „Duży Ptak”. Klub  Żeglarski AGH i „Program Żeglowanie na PG” planują otrzymane wyróżnienia wykorzystać dla dalszego rozwoju działalności. Nie można też zapominać, że konkurs wszystkim nominowanym umożliwia publiczne pokazanie własnego dorobku i promocji własnych osiągnięć.