Słownik Biograficzny Żeglarzy Pomorskich – Bolesław Romanowski
Znany jest głównie jako legendarny dowódca okrętów podwodnych podczas II wojny światowej i kapitan drugiego żaglowca „Zawisza Czarny”. Bolesław Romanowski był jednak również aktywnym działaczem żeglarskim.
Bolesław Romanowski urodził się 21 marca 1910 roku w Warklanach, na terenach obecnej Łotwy. Jego rodzicami byli Leon Romanowski i Wanda z domu Tomaszewska. Ojciec pracował jako zarządca lasów w majątku hrabiów Zyber-Platerów. W 1920 roku wraz z rodziną zamieszkał w Grabównie niedaleko Piły. Uczył się w Gimnazjum Państwowym w Nakle i należał do I Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki. W 1929 roku ukończył naukę w Gimnazjum Państwowym w Nakle i wstąpił na Wydział Morski Szkoły Podchorążych Marynarki Wojennej. Po jego ukończeniu w 1932 roku stopniowo wspinał się po szczeblach kariery w Marynarce Wojennej.
W 1933 roku został najpierw oficerem wachtowym, a następnie zastępcą dowódcy na ORP „Kujawiak”. Rok później rozpoczął służbę w Dywizjonie Łodzi Podwodnych, pływając m.in. na ORP „Żbik”. Później służył także na transportowcu ORP „Wilia” i niszczycielu ORP „Wicher”. W maju 1939 roku został dowódcą działu broni podwodnej na ORP „Wilk”. W chwilach wolnych żeglował i uczestniczył w regatach.
Po wybuchu II wojny światowej ORP „Wilk” z Bolesławem Romanowskim postawił na Zatoce Gdańskiej zagrody minowe, po czym – z braku innych możliwości – podjął udaną próbę przedarcia się do Wielkiej Brytanii. Na tym okręcie pływał do 1941 roku, głównie po wodach północnych. W 1941 roku został najpierw dowódcą ORP „Sokół”, a następnie ORP „Jastrząb”. Rok później, podczas patrolu, „Jastrząb” został ostrzelany, a Romanowski ranny.
W 1942 roku Bolesław Romanowski objął dowództwo nad ORP „Dzik”, a dwa lata później nad ORP „Sokół”, na którym pływał do końca II wojny światowej. W tym czasie był też dowódcą grupy okrętów podwodnych. W 1947 roku jako dowódca przyprowadził ORP „Błyskawica” do Polski i kontynuował służbę w Marynarce Wojennej. W latach 1948-1950 był dowódcą Dywizjonu Okrętów Podwodnych. Jesienią 1950 roku został aresztowany przez kontrwywiad wojskowy, a po kilku miesiącach śledztwa usunięty z Marynarki Wojennej. Zatrudnił się w przedsiębiorstwie PAGED, a w 1952 roku w Polskim Rejestrze Statków w Bydgoszczy.
Dzięki odwilży październikowej wrócił do Gdyni w 1957 roku. Przez pomorskich żeglarzy został jednogłośnie wybrany przewodniczącym Okręgu Gdańskiego Polskiego Związku Żeglarskiego. Należał też do Yacht Klubu Polski Gdynia i Jacht Klubu Marynarki Wojennej „Kotwica”, którego był współzałożycielem. Na powrót wstąpił też do Marynarki Wojennej. Początkowo był Flagowym Minerem Oddziału IX Sztabu Głównego, a następnie szefem Oddziału Naukowo-Wydawniczego Sztabu Głównego. Rok później został zastępcą komendanta Wyższej Szkoły Marynarki Wojennej. W 1961 roku na prośbę Głównej Kwatery Związku Harcerstwa Polskiego został oddelegowany na stanowisko dowódcy harcerskiego żaglowca „Zawisza Czarny”, drugiej jednostki o tym imieniu. Szkunerem dowodził do 22 września 1964 roku, kiedy przeszedł do rezerwy. Później pracował m.in. jako ławnik z Izbie Morskiej.
Zmarł na zawał serca 12 sierpnia 1968 roku.
