< Powrót
20
czerwca 2019
Tekst:
Jędrzej Szerle
Zdjęcie:
arch. Andrzeja Michela
Henryk Fronczak

Słownik Biograficzny Żeglarzy Pomorskich – Henryk Fronczak

Przygodę ze sportami wodnymi zaczynał jako wioślarz, ale szybko zakochał się w żeglarstwie. Henryk Fronczak pływał z Mariuszem Zaruskim, organizował okupacyjne regaty i odbudowywał żeglarstwo po wojnie.

Henryk Fronczak urodził się 16 września 1898 roku w Warszawie. W tym mieście spędził też praktycznie całe życie. Z wykształcenia jest technikiem – absolwentem Państwowej Szkoły Budowy Maszyn i Elektroniki im. Hipolita Wawelberga i Stanisława Rotwanda. W listopadzie 1918 roku wstąpił do tworzącego się Wojska Polskiego – początkowo rozbrajał wojska niemieckie w Warszawie, a następnie walczył na froncie wołyńskim i litewsko-białoruskim. W 1920 został ranny w nogę, co zakończyło jego udział w wojnie polsko-bolszewickiej.

Po wojnie pracował jako maszynista w drukarni Polskiej Partii Socjalistycznej, a następnie został zatrudniony w rodzinnej Fabryce Tektury Dachowej, Materiałów Izolacyjnych i Asfaltu. Henryk Fronczak wspólnie z kolegami z pracy wyjeżdżał m.in. w Tatry, gdzie poznał gen. Mariusza Zaruskiego. Jego największą pasją była jednak woda. Był członkiem Koła Wioślarzy Warszawskich, a następnie Warszawskiego Towarzystwa Wioślarskiego. W 1924 roku załoga Antoni Brzozowski, Edmund Kawalec, Henryk Fronczak, Józef Szawara ze sternikiem Władysławem Nadratowskim wygrała regaty przedolimpijskie i wystartowała w Igrzyskach Olimpijskich w Paryżu zajmując trzecie miejsce w przedbiegach. Rok później, po zdobyciu wicemistrzostwa Polski, zrezygnował z uprawiania wioślarstwa.

Po 1925 roku Henryk Fronczak w pełni poświęcił się żeglarstwu. Początkowo pływał po Wiśle na jolkach „Prukwa I” i „Prukwa II”, ale w 1929 roku wziął udział w obozie żeglarskim zorganizowanym w Jastarni przez Państwowy Urząd Wychowania Fizycznego. W latach 30. regularnie pływał po Bałtyku jako członek Yacht Klubu Polski. Wielokrotnie żeglował z generałem Mariuszem Zaruskim w rejsach na „Zawiszy Czarnym”, „Temidzie I” i „Temidzie II”.

W wojnie polskiej 1939 roku Henryk Fronczak walczył w batalionie pancernym. Został ranny i trafił do niewoli, z której w listopadzie uciekł do Warszawy. Podczas okupacji uczestniczył w konspiracji – był członkiem organizacji „Muszkieterowie” oraz kontrwywiadu Komendy Głównej ZWZ-AK. Prowadził także podziemną działalność żeglarską – budował jachty, szkolił i organizował konspiracyjne regaty na Wiśle. W 1944 roku walczył w Powstaniu Warszawskim.

Od 1945 roku Henryk Fronczak włączył się w reaktywację żeglarstwa i jego tworzenie na Ziemiach Odzyskanych. W 1946-1947 roku był współorganizatorem ośrodku nad Zalewem Szczecińskim, w tym w Trzebieży. W latach 1949-1950 był wiceprezesem Polskiego Związku Żeglarskiego. W latach 1951-1956 był odsunięty od pracy w żeglarstwie przez stalinowskie władze. Po 1956 roku do śmierci działał w Yacht Klubie Polski i Polskim Związku Żeglarskim.

Przez żeglarzy był nazywany „Wujo” – bo jak dobry wujek miał czas dla każdego oraz „Vater”, bo zwłaszcza młodszym żeglarzom lubił ojcować i się nimi opiekować.

Zmarł 4 kwietnia 1981 roku.

Co myślisz o tym artykule?
+1
2
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0
+1
0