Słownik Biograficzny Żeglarzy Pomorskich – Jerzy Litwin

Modelarz, historyk, a przede wszystkim zasłużony muzealnik. Jerzy Litwin przez 19 lat był dyrektorem Narodowego Muzeum Morskiego, najważniejszej polskiej instytucji opiekującej się dziedzictwem marynistycznym.

Jerzy Litwin urodził się 6 lipca 1944 roku w Grodnie, ale po wojnie zamieszkał z rodziną w Gdańsku. W 1965 roku ukończył Studium Nauczycielskie w Gdańsku, w 1972 roku uzyskał tytuł inżyniera mechanika, a trzy lata później magistra w Instytucie Okrętowym Politechniki Gdańskiej. Równolegle pracował od 1964 do 1973 roku jako instruktor modelarstwa okrętowego w Miejskim Domu Kultury we Wrzeszczu.

W 1972 roku Jerzy Litwin został zatrudniony w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku, z którym był związany, z trzyletnią przerwą, do 2019 roku. Początkowo pracował w dziale historycznego budownictwa okrętowego, prowadząc inwentaryzację zabytków polskiego ludowego szkutnictwa. Efektem tych prac była rozprawa doktorska „Polskie szkutnictwo ludowe w XX wieku”, obroniona 1990 roku w Instytucie Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. W 1988 roku zmienił miejsce zatrudnienia na Biuro Badań i Dokumentacji Zabytków w Gdańsku – późniejszy Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego. W latach 1989-1990 był też dyrektorem Wydawnictwa Morskiego.

W 1991 roku Jerzy Litwin został wicedyrektorem do spraw merytorycznych Centralnego Muzeum Morskiego, a w 2001 roku – po odejściu na emeryturę Andrzeja Zbierskiego – dyrektorem tej placówki. Był nim do 2019 roku. W tym czasie CMM przeszło gruntowne zmiany – zostało podniesione do rangi muzeum narodowego oraz otwarto kolejne oddziały: Ośrodek Kultury Morskiej, Centrum Konserwacji Wraków Statków.

Jerzy Litwin jest również zaangażowany w badania naukowe, w których skupia się na m.in. na historii okrętownictwa i szkutnictwa. Ukoronowaniem jego dorobku było przyznanie mu habilitacji w 2019 roku. Muzealnik jest też zaangażowany w działalność m.in. w Radzie do spraw Muzeów przy Ministrze Kultury, w Światowym Związku Modelarzy Okrętowych NAVIGA, Centralnej Komisji Modelarstwa Zarządu Głównego Ligi Obrony Kraju i  Międzynarodowym Stowarzyszeniu Muzeów Morskich ICMM.

Za dokonania odznaczony został m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski w 2001 roku, Medalem św. Wojciecha w 2005 roku oraz złotym medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” w 2018 roku.