Słownik Biograficzny Żeglarzy Pomorskich – Zbigniew „Baca” Żochowski
Twórca pierwszej w Gdyni harcerskiej drużyny żeglarskiej, zasłużony nauczyciel żeglarstwa i instruktor w Centrum Wychowania Morskiego ZHP. Zbigniew „Baca” Żochowski przez blisko pół wieku wychowywał pomorską młodzież.
Zbigniew Żochowski urodził się 2 sierpnia 1927 roku w Krakowie. Jego rodzicami byli Edmund Żochowski i Irena z domu Kobordo. Kilka lat po urodzeniu przeniósł się z rodziną do Brześcia nad Bugiem, a następnie do Pucka. Tam w latach 1934-1939 uczęszczał do szkoły podstawowej. W sierpniu 1939 roku Edmund Żochowski został zmobilizowany, a po kapitulacji Helu do końca wojny przebywał w niewoli. Zbigniew wraz z matką opuścili Puck i przebywali w Słonimie, Krakowie, a w 1940 roku osiedli się w Warszawie – tam Zbigniew rozpoczął naukę w Szkole Handlowej.
W 1942 roku Zbigniew Żochowski przebywał na kielecczyźnie, gdzie był łącznikiem w działaniach partyzanckich. We wrześniu tego samego roku, po powrocie do Warszawy, wstąpił do Armii Krajowej. W 1943 roku z przyczyn materialnych musiał zrezygnować z nauki w Szkole Handlowej i zacząć pracę w Wytwórni Sprzętu Elektrycznego, którą łączył z nauką w Zawodowej Szkole Metalowe. W tym samym roku ukończył Szkołę Podchorążych, a w 1944 roku wziął udział w Powstaniu Warszawskim, walcząc pod pseudonimem „Longin”. Po jego upadku przebywał w obozach jenieckich oraz pracował w cukrowni.
Na początku maja 1945 roku Zbigniew Żochowski został wyzwolony, ale pozostał na terenie Niemiec, gdzie spotkał się z ojcem – przebywającym w niewoli od 1939 roku. W 1946 roku współpracował z Polską Misją Repatriacyjną w Lubece. Jesienią 1946 roku Edmund Żochowski z synem wrócił do Pucka. Wkrótce Zbigniew Żochowski przeniósł się do Gdańska-Oliwy, gdzie rozpoczął naukę w V Liceum im. Stefana Żeromskiego. W 1947 roku wstąpił do Organizacja Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, skąd dostał skierowanie do pracy w Związku Harcerstwa Polskiego. Zbigniew Żochowski zaangażował się też w działalność Związku Młodzieży Socjalistycznej, powstałego m.in. na bazie Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego, oraz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego. W latach 1952-1956 studiował farmację na Akademii Medycznej w Gdańsku, jednak z powodu problemów zdrowotnych studiów nie ukończył. Dwadzieścia lat później otrzymał absolutorium z geografii (bez obrony pracy magisterskiej) w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku.
W 1947 roku założył w Gdańsku pierwszą drużynę zuchową, następnie przekształconą w drużynę harcerską. W 1951 roku została zlikwidowana, ale Zbigniew Żochowski kontynuował działalność w Gdyni przy tamtejszym kole PTTK nr 2 – klubie „Watra”. W 1956 roku reaktywował drużynę harcerską – później nazwaną 2 Drużyną Harcerską „Watra” – przy gdyńskim Młodzieżowy Domu Kultury, w którym został zatrudniony. Później pracował jeszcze w Szkole Podstawowej dla Młodzieży Trudnej i Zaniedbanej Wychowawczo oraz w SP nr 30.
W 1958 roku Żochowski ze swoimi podopiecznymi po raz pierwszy wypłynął w morze, a w 1961 roku prowadzona przez niego drużyna oficjalnie stała się żeglarską. Łącznie, przez 34 lata istnienia, 2 Drużyna Harcerska „Watra” zorganizowała ponad 120 obozów i rejsów żeglarskich, w których wzięło udział około 2500 harcerzy. Już na początku lat 60. miała do dyspozycji sześć jachtów. Zbigniew Żochowski był też zapalonym taternikiem, przez co otrzymał przydomek „Baca”.
Żochowski był też członkiem Harcerskiego Yacht Klubu Wodnik, Jacht Klubu Morskiego Gryf i Yacht Klubu Polski Gdynia. Działał również w Gdańskiej Flocie klasy Cadet oraz w Wydziale Wychowania Wodnego ZHP. Był również członkiem Komisji Młodzieży w Gdańskim Okręgowym Związku Żeglarskim (obecnym Pomorskim Związku Żeglarskim).
W 1981 roku z uwagi na stan zdrowia ograniczył działalność i zawiesił 2 Drużynę Harcerską „Watra”, ale wciąż prowadził Młodzieżowy Klub Turystyczny „Watra”, przy gdyńskim oddziale PTTK.
Zbigniew „Baca” Żochowski zmarł 23 czerwca 1992 roku w Gdyni.
