Słynne regaty: OSTAR i TwoSTAR
W czasach, kiedy Polacy rzadko wypływali poza Zatokę Gdańską, miłośników żeglarstwa elektryzowały starty naszych żeglarzy w transatlantyckich regatach OSTAR i TwoSTAR. I choć dzisiaj świat dla nas stoi otworem, wyścig z Plymouth do Newport pozostaje wyzwaniem dla najlepszych.
Pomysłodawcą transatlantyckich regat samotnych żeglarzy z Wielkiej Brytanii do Stanów Zjednoczonych był Brytyjczyk Herbert „Blondie” Hasler, były żołnierz piechoty morskiej, który po II wojnie światowej zaangażował się w życie żeglarskie. W 1956 roku wpadł na pomysł przeprowadzenia wyścigu zgodnie z formułą: jeden człowiek, jeden jacht i ocean. Dzięki wielkiemu zaangażowaniu udało mu się znaleźć organizatora – The Royal Western Yacht Club of England – oraz sponsora, którym został brytyjski tygodnik The Observer. W 1960 roku pięć jachtów wypłynęło w pierwszej edycji OSTAR – Observer Single-handed Transatlantic Race.
Trudny wyścig szybko stał się kuźnią, w której wykuwały się żeglarskie sławy. W pierwszej edycji zwyciężył Francis Chichester, który w latach 1966-1967 samotnie opłynął świat z jednym zawinięciem do portu, a w drugiej, w 1964 roku, młody Éric Tabarly – późniejszy ojciec francuskiego żeglarstwa regatowego.
Zbigniew Puchalski dwukrotnie startował w OSTAR – w 1972 i 1976 roku.
Do transatlantyckich zmagań Polacy dołączyli w 1972 roku. Była to zasługa sukcesu samotnego wokółziemskiego rejsu Leonida Teligi z lat 1967-1969 oraz zmiany polityki PRL, zainteresowanego rozwojem gospodarki morskiej. W czwartej edycji OSTAR wystartowało troje Polaków – Krzysztof Baranowski, Zbigniew Puchalski i Teresa Remiszewska. I choć nasi rodacy nie odnieśli wielkiego sukcesu, Teresa Remiszewska znalazła się w gronie trzech kobiet, które jako pierwsze ukończyły ten transatlantycki wyścig. Następne edycje przyniosły występy kolejnych Polaków oraz pierwsze sukcesy – w 1976 roku Kazimierz „Kuba” Jaworski płynący jachtem „Spaniel” zajął w OSTAR trzecie miejsce.
W 1981 roku po raz pierwszy przeprowadzono regaty załóg dwuosobowych TwoSTAR – Twohanded Transatlantic Race, w których wzięły udział aż cztery polskie teamy. Formuła dwuosobowa przyniosła nam też największy sukces – w TwoSTAR 2017 zwyciężyli Uwe Röttgering i Joanna Pajkowska na jachcie „Rote 66”.
Dużą zmianę przyniósł początek nowego tysiąclecia, kiedy The Royal Western Yacht Club of England podzielił regaty samotników na dwie imprezy – skierowany do zawodowców Transat oraz bardziej amatorski OSTAR. Wpłynęło to na frekwencję – w 2000 roku w wyścigu wzięło udział 71 jednostek, a w Transat 2016 i OSTAR 2017 łącznie tylko 40. Transatlantyckie wyzwanie wciąż jednak przyciąga Polaków – w 2013 roku podjął je Krystian Szypka w ramach realizowanego z Pomorskim Związkiem Żeglarskim projektu OSTAR for Dydek, a w 2017 roku Andrzej Kopytko.
Krystian Szypka wypływający z Gdyni do Plymouth na start regat OSTAR.
Mniejsza liczba uczestników nie zniechęca organizatorów, którzy przygotowują się do jubileuszowej edycji. 10 maja 2020 roku, w 60. rocznicę pierwszego wyścigu, uczestnicy Transat, OSTAR i TwoSTAR wystartują do kolejnego transatlantyckiego starcia.
Regaty organizowane są z różną regularnością. Zasadniczo odbywają się co cztery lata, ale po wydzieleniu Transatu ten rytm został zachwiany, a OSTAR odbył się rok później niż powinien. Z nieco mniejszą regularnością organizowane są regaty załóg dwuosobowych. W 2017 roku po raz pierwszy OSTAR i TwoSTAR odbyły się wspólnie, a w 2020 roku – czyli po trzech latach – czeka nas kolejna ich edycja.
Żeby wziąć udział w OSTAR i TwoSTAR trzeba spełnić wiele warunków. Między innymi skipper lub dwuosobowa załoga musi odbyć rejs kwalifikacyjny o długości co najmniej 500 Mm, na jednostce, na której zamierza płynąć w regatach. Sam jacht musi mieć długość LOA pomiędzy 8,23 a 18,29 metra oraz posiadać certyfikat IRC lub MOCRA.
Wyścig odbywa się między brytyjskim Plymouth a Newport w Stanach Zjednoczonych. Zarówno samotnicy, jak i załogi dwuosobowe mają możliwość otrzymywania routingów pogodowych i kontaktowania się z zespołami brzegowymi.
Polacy w OSTAR i TwoSTAR:
Krzysztof Baranowski, „Polonez”, OSTAR 1972
Teresa Remiszewska, „Komodor”, OSTAR 1972
Zbigniew Puchalski, „Miranda”, OSTAR 1972 i 1976
Kazimierz „Kuba” Jaworski, „Spaniel” OSTAR 1976 i „Spaniel II” OSTAR 1980
Jerzy Rakowicz, „Spaniel”, OSTAR 1980
Czesław Gogołkiewicz, „Raczyński II”, OSTAR 1980
Jan Pinkiewicz, Wojciech Krupski, „Kapitan II”, TwoSTAR 1981
Jerzy Cołojew, Jacek Borowski, „Carmen”, TwoSTAR 1981
Wojciech Jeziorski, Anna Buchner-Jeziorski, „Retman III”, TwoSTAR 1981
Jerzy Siudy, Wojciech Kaliski, „Cetus”, TwoSTAR 1981
Joanna Pajkowska i Wojciech Kaliski, „Almatur III”, TwoSTAR 1986
Joanna Pajkowska, „Ntombifuti”, OSTAR 2000
Krystian Szypka, „Sunrise”, OSTAR 2013
Joanna Pajkowska, „Cabrio 2”, OSTAR 2013
Andrzej Kopytko, „Opole”, OSTAR 2017
Uwe Röttgering i Joanna Pajkowska, „Rote 66”, TwoSTAR 2017
