Jak zostać nauczycielem żeglowania i instruktorem żeglarstwa?
Masz duże doświadczenie i lubisz się nim dzielić lub chciałbyś uczyć podstaw żeglowania? Przeczytaj, jak zostać nauczycielem żeglowania i instruktorem żeglarstwa.
W żeglarstwie trenerzy i instruktorzy sportu zajmują się szkoleniem zawodników na łódkach sportowych, natomiast nauczyciele żeglowania i instruktorzy żeglarstwa uczą podstaw żeglowania i przygotowują do zdobywania patentów lub uprawnień żeglarskich. Teoretycznie szkolić może każdy ponieważ zgodnie z ustawą o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów z 2013 roku, nie jest wymagany żaden kurs aby to robić. W praktyce jednak kluby, szkoły i inne jednostki organizujące wymagają od nauczycieli i instruktorów odpowiednich uprawnień. Najpopularniejsze w naszym kraju wydaje Polski Związek Żeglarski.
System kształcenia kadry szkoleniowej Polskiego Związku Żeglarskiego w żeglarstwie powszechnym
Z powodu konieczności dostosowania przepisów związkowych do wymogów państwowych (m.in. w zakresie możliwości egzaminowania), od 2019 roku funkcjonuje nowy system kształcenia kadry szkoleniowej Polskiego Związku Żeglarskiego w żeglarstwie powszechnym. Ustanowił on trzyetapową strukturę kadry szkoleniowej – stopień Nauczyciela Żeglowania PZŻ, Instruktora Żeglarstwa PZŻ (dodatkowo osobno Deskowego i Lodowego) oraz tytuł Instruktora Wykładowcy PZŻ. Ustalono również, że do organizacji i prowadzenia kształcenia na stopnie kadry szkoleniowej uprawniona jest komisja PZŻ właściwa ds. szkolenia oraz upoważnione przez PZŻ okręgowe związki żeglarskie i akademie wychowania fizycznego.
Nauczyciel Żeglowania PZŻ
Zgodnie z systemem kształcenia, Nauczyciel Żeglowania PZŻ jest uprawniony do praktycznego i teoretycznego nauczania żeglarstwa w ramach zorganizowanego szkolenia na stopnie żeglarskie do posiadanego stopnia włącznie, pod nadzorem Kierownika Wyszkolenia Żeglarskiego, samodzielnego praktycznego i teoretycznego nauczania żeglarstwa w szkoleniach indywidualnych realizowanych w formie niezorganizowanej oraz prowadzenia teoretycznych i praktycznych zajęć ogólnożeglarskich. Wymagania do kształcenia na ten stopień nie są wysokie – trzeba być pełnoletnim i mieć średnie wykształcenie, posiadać co najmniej stopień żeglarza jachtowego (i zdać sprawdzian teoretyczny i praktyczny odpowiadający temu patentowi) oraz umieć pływać.
Instruktor Żeglarstwa PZŻ
Uprawnienia Instruktora Żeglarstwa PZŻ są dużo szersze. Pozwalają bowiem na organizowania i prowadzenia szkolenia praktycznego i teoretycznego na stopnie żeglarskie do posiadanego stopnia włącznie, pełnienia funkcji Kierownika Wyszkolenia Żeglarskiego lub instruktora na kursach na stopnie żeglarskie do posiadanego stopnia włącznie, potwierdzania odbycia szkolenia na stopień żeglarski oraz wystawiania opinii osobom prowadzącym szkolenie żeglarskie, pełnienia funkcji KWŻ lub instruktora podczas kształcenia na stopień Nauczyciela Żeglarstwa PZŻ i funkcji instruktora na stopień Instruktora Żeglarstwa PZŻ oraz pełnienia funkcji Członka lub Sekretarza Komisji Egzaminacyjnej na te stopnie.
W związku z tym wymagania też są wyższe. Instruktor Żeglarstwa PZŻ musi mieć ukończone 21 lat, posiadać stopień Młodszego Instruktora Żeglarstwa PZŻ lub uzyskany nie później niż w poprzednim sezonie żeglarskim stopień Nauczyciela Żeglowania PZŻ oraz stopień co najmniej jachtowego sternika morskiego i stopień co najmniej sternika motorowodnego, a także posiadać udokumentowany staż instruktorski. Trochę inaczej wyglądają wymagania dla Instruktora Żeglarstwa Deskowego PZŻ i Instruktora Żeglarstwa Lodowego PZŻ – uprawnienia można zdobyć już od wieku 18 lat, ale potrzebne są uprawnienia i staże związane z uprawianiem tych odmian żeglarstwa.
Instruktor Wykładowca PZŻ
Osoba, której nadano tytuł Instruktora Wykładowcy PZŻ posiada uprawnienia Instruktora Żeglarstwa PZŻ, a ponadto może pełnić funkcję Kierownika Wyszkolenia Żeglarskiego kursu na stopień Instruktora Żeglarstwa PZŻ oraz przewodniczącego Komisji Egzaminacyjnej na stopnie Nauczyciela Żeglarstwa PZŻ i Instruktora Żeglarstwa PZŻ. Tytuł ten jest dożywotni, jednak uprawnienia z niego wynikające są ważne przez 5 lat i mogą być przedłużone na kolejne 5 lat.
Droga do osiągnięcia tego stopnia jest jednak dłuższa. Instruktor Wykładowca PZŻ musi posiadać stopień Instruktora Żeglarstwa PZŻ i wyższe wykształcenie. Niezbędny jest także staż co najmniej pięciokrotnego uczestnictwa jako kadra w kursach instruktorskich prowadzonych przez różnych Kierowników Wyszkolenia Żeglarskiego oraz co najmniej trzykrotnego udziału w egzaminach na stopnie kadry szkoleniowej PZŻ, jak również staż co najmniej trzykrotnego pełnienia funkcji KWŻ w szkoleniu żeglarskim, w tym co najmniej jeden raz na kursie na Nauczyciela Żeglowania PZŻ lub Młodszego Instruktora Żeglarstwa PZŻ. Wymagana jest też opinia z działalności szkoleniowej z okręgowego związku żeglarskiego lub komisji właściwej ds. szkolenia.
Instruktor RYA
W Polsce popularnością cieszą się również certyfikaty brytyjskiej organizacji The Royal Yachting Association. Choć częściej zdobywa się w ten sposób wiedzę żeglarską, to możliwe jest oczywiście również zrobienie kursu na Instruktora RYA. Do wyboru jest dziewięć ścieżek, dotyczących m.in. nauczania żeglowania na jachtach żaglowych i motorowych, windsurfingu oraz małych łódkach sportowych.
Wymagania są tu nieco inne – wymagają m.in. wcześniej zdobytych certyfikatów potwierdzających umiejętności żeglarskie, np. Yachtmaster Offshore Certificate of Competence.
Instruktor International Sailing Schools Association (ISSA)
International Sailing Schools Association – międzynarodowa organizacja prowadząca szkolenia na całym świecie – również ma swoją kadrę instruktorską. Żeby zdobyć uprawnienia trzeba wziąć udział w tygodniowym szkoleniu instruktorów lub – jeżeli ma się inne uprawnienia instruktorskie – jednodniowej konwersji. W szkoleniu ISSA instruktorzy mają dużą autonomię w nauczaniu, ale biorą za nie odpowiedzialność – są z imienia i nazwiska podpisani pod wydanym kursantowi certyfikatem.
