„Zawisza Czarny” upamiętni Tajny Hufiec Harcerzy
„Harc po Bałtyku” to inicjatywa, która przypomni dokonania Tajnego Hufca Harcerzy. Dzięki nim Gdynia uniknęła większych zniszczeń podczas II wojny światowej, zagładzie uległa baza Kriegsmarine i zatopiony pancernik „Schlezwik-Holstein”.
Tajny Hufiec Harcerzy był konspiracyjną organizacją harcerską, która założona została w Gdyni 15 listopada 1939 roku i działała do końca II wojny światowej. Hufiec zasłynął zwłaszcza dwiema akcjami: B-1 i B-2. W ramach pierwszej harcerze wykradli plany niemieckiej bazy Kriegsmarine w Gdyni i przekazali aliantom, którzy przeprowadzili nalot niszczący bazę – w tym m.in. pancernik „Schlezwik-Holstein”, ale omijający miasto. Z kolei podczas B-2 udało się przekazać wojskom sowieckim plany niemieckich umocnień.
– Początkowo dowództwo radzieckie było nieufne, czy to nie są fałszywe dane, żeby ich zmylić, ale ostatecznie zostały uwzględnione – wspomina Jerzy Grzywacz, przedwojenny gdyński harcerz i uczestnik Powstania Warszawskiego. – W moim głębokim przekonaniu mogę powiedzieć, że dzięki tej nielicznej grupie harcerskiej Gdynia została uratowana od zniszczenia.
W 2020 i 2021 roku wysiłek Tajnego Hufca Harcerzy zostanie upamiętniony. 28 marca 2020 roku, w rocznicę wyparcia Niemców z Gdyni, „Zawisza Czarny” popłynie na Zatokę Pucką, w miejsce zatopienia pierwszego żaglowca tego imienia, i złoży na wraku kopię przedwojennej bandery, która znajduje się w Archiwum i Muzeum Pomorskim Armii Krajowej i Wojskowej Służby Kobiet w Toruniu. Rok później kolejna kopia przedwojennej bandery zostanie złożona przez płetwonurków na wraku „Schlezwika-Holsteina”, spoczywającego w wodach Zatoki Fińskiej, niedaleko estońskiej wyspy Osmussaar.
– Naszym celem przede wszystkim jest upamiętnienie Tajnego Hufca Harcerzy – tłumaczy Rafał Klepacz, komendant Centrum Wychowania Morskiego ZHP. – Za sprawą rejsów chcemy opowiedzieć i przypomnieć tę historię, która nie jest szerzej znana. A w końcu dzięki harcerzom Gdynia ocalała w 1945 roku.
Organizatorami akcji „Harc po Bałtyku” są Centrum Wychowania Morskiego ZHP w Gdyni, Hufiec ZHP Gdynia i Muzeum II Wojny Światowej.
