100 lat polskiego żeglarstwa: puchar z regat Gotland Runt w 1937 r.
W siedzibie głównej Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, w Spichlerzach na Ołowiance, prezentowana jest wystawa czasowa „100 lat polskiego żeglarstwa”. Można na niej zobaczyć ponad 200 zabytków związanych z najważniejszymi wydarzeniami w historii polskiego żeglarstwa. W naszym cyklu Radosław Paternoga, kurator wystawy z Działu Historii Wychowania Morskiego, przedstawia niektóre z nich.
„Gotland Runt” to jedne najważniejszych regat żeglarskich na Bałtyku. Pierwsze zawody zorganizowane przez Królewski Szwedzki Yacht Klub (Kungliga Svenska Segel Sällskapet) odbyły się w dniach 7-9 lipca 1937 r. Wzięło w nich udział aż sześć jachtów polskich: „Admirał”, „Bożenna”, „Goplana”, „Hetman”, „Rusałka” i „Wojewoda Pomorski”. Najlepiej spośród nich spisała się „Goplana”, należąca do Oficerskiego Yacht Klubu RP, a w regatach reprezentująca Polski Związek Żeglarski, zajmując 2. miejsce w swojej klasie. Wręczenie nagród odbyło się podczas uroczystego bankietu w miejscowości Snäckgärdsbaden w dniu 10 lipca 1937 r.
Fot. Bernadeta Galus (NMM)
Polska załoga otrzymała srebrny puchar, o którym Włodzimierz Głowacki wspomniał w 1 tomie „Dziejów żeglarstwa polskiego”. Zajęcie drugiego miejsca w regatach Gotland Runt bez wątpienia stanowi jedno z największych osiągnięć polskiego żeglarstwa regatowego okresu 20-lecia międzywojennego. Warto również wspomnieć, że dowodzący jachtem kpt. Ludwik Lichodziejewski podczas II wojny światowej służył m.in. na niszczycielach OORP „Grom”, „Burza”, „Piorun”, a także dowodził okrętami OORP „Kujawiak” i „Błyskawica”.
Eksponowany na wystawie „100 lat polskiego żeglarstwa” puchar ozdobiony jest godłem organizatora regat, którego emaliowana część z trzema literami „S” niestety przez dziesięciolecia uległa znacznemu wytarciu. Poniżej godła znajduje się napis: „GOTLAND RUNT 1937 2 PRIS”.
W zbiorach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku znajdują się również pamiątki z powojennych edycji Gotland Runt, przekazane przez żeglarzy biorących w nich udział. Choć nie mają tak dużej wartości historycznej jak srebrny puchar zdobyty przez żeglarzy z „Goplany”, tworzą wraz nim ciekawą kolekcję dokumentującą tę ważną imprezę.
„100 lat polskiego żeglarstwa” – pierwsza wystawa w historii rodzimego muzealnictwa, która przedstawia historię polskiego jachtingu z punktu widzenia wielkiej różnorodności składających się na nią zagadnień. Samotne rejsy dookoła świata, trudne początki i późniejsze sukcesy na arenach olimpijskich, tradycje wychowania morskiego, żeglarstwo śródlądowe, działalność klubowa i żeglarskie osiągnięcia Polaków na emigracji – zwiedzanie ekspozycji jest podróżą zarówno przez najgłośniejsze wydarzenia, jak i mniej znane dzieje polskiego sportu żaglowego. A wszystko to zamknięte w immersyjnej przestrzeni nawiązującej do morza, spienionych fal i bezkresnego horyzontu. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku zaprasza na wystawę do Spichlerzy na Ołowiance od 12 maja 2024 r. do 4 maja 2025 r.
