< Powrót
4
września 2025
Tekst:
Adam Mauks
Zdjęcie:
Romana Aziewicz

Płynąc na „Zawiszy Czarnym” poznawali historię

80 lat po dramatycznej morskiej wywózce więźniów niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof Stowarzyszenie Eureka zorganizowało rejs edukacyjny na pokładzie żaglowca „Zawisza Czarny”.

Stutthof był pierwszym niemieckim obozem koncentracyjnym utworzonym poza granicami Niemiec podczas II wojny światowej, działającym od 2 września 1939 roku. Został zbudowany na bagiennym i zalesionym terenie koło miejscowości Sztutowo. Historycy szacują, że zginęło w nim ok. 65 tysięcy ludzi.

W tym roku przypada 80 rocznica słynnego Marszu Śmierci, czyli „ewakuacji” obozu drogą lądową oraz mniej znanej morskiej wywózki więźniów. Niemieckie władze obozu chciały w ten sposób zatrzeć ślady swoich zbrodni. Szacuje się, że spośród ok. 5 tysięcy osób „ewakuowanych” drogą morską, życie straciła blisko połowa. Zmarli z wycieńczenia, odwodnienia, zostali zamordowani lub utonęli.

W historyczny rejs upamiętniający te wydarzenia wypłynęła blisko 30-osobowa grupa młodzieży, głównie z Pomorza. Podczas rejsu młodzież poznała miejsca związane z „ewakuacją”, opisywane również we wspomnieniach Włodzimierza Głowackiego, więźnia politycznego obozu Stutthof, znanego żeglarza i pisarza, który na własne oczy widział te tragiczne wydarzenia.

– Wyruszyliśmy w sobotę 23 sierpnia, ale warunki na Bałtyku nie były sprzyjające – mówi Romana Aziewicz z Stowarzyszenia Eureka, które organizowało rejs. – Przeczekaliśmy je w Helu i stamtąd ruszyliśmy w poniedziałek 25 sierpnia do Darłowa a potem na Bornholm, choć pierwotnie mieliśmy dotrzeć na Rugię. To tam odbyły się uroczystości upamiętniające morską „ewakuację” więźniów z obozu koncentracyjnego Stutthof.

– To była dość podniosła uroczystość, położyliśmy na wodzie wiązanki kwiatów, pamiętając o idei tego rejsu. – Wróciliśmy do Gdyni w sobotę 30 sierpnia i myślę, że możemy być zadowoleni, bo udało nam się w większości zrealizować nasz plan rejsu.

Wystawę, którą przed wypłynięciem z Gdyni zwiedziała młodzież, będzie można zwiedzać także w Osadzie Fok w Rzucewie. Historyczny rejs odbył się na „Zawiszy Czarnym”, który jest flagowym żaglowcem ZHP i jednocześnie największym żaglowcem skautowym na świecie.

Projekt rejsu wspierał Pomorski Związek Żeglarski oraz portal „Żeglarski.info”.