Słownik Biograficzny Żeglarzy Pomorskich – Kazimierz Jurkiewicz
Był wieloletnim komendantem „Daru Pomorza” i zwycięzcą Operacji Żagiel 72. Kazimierz Jurkiewicz był też pierwszym kustoszem statku-muzeum „Dar Pomorza”.
Kazimierz Jurkiewicz urodził się w 1912 roku w Goraju. W 1930 roku dostał się do Szkoły Morskiej w Gdyni, rok później, 25 sierpnia 1931 roku, rozpoczęła się jego służba, a 3 października 1931 roku jego rejs kandydacki szkolnym żaglowcem „Dar Pomorza” po Atlantyku, który trwał do 1 kwietnia 1932 roku. W 1935 roku, po ukończeniu rejsu okołoziemskiego i nauki w Szkole Morskiej, Kazimierz Jurkiewicz posiadał patent porucznika żeglugi małej. Wtedy też otrzymał powołanie do wojska i przez rok uczestniczył w przeszkoleniu w Szkole Podchorążych Rezerwy Łączności w Zegrzu. Po jego ukończeniu jesienią 1936 roku zaczął pracę jako starszy marynarz, a później bosman na m/s „Batory”.
18 lub 19 września 1937 roku, na prośbę komendanta Konstantego Maciejewicza, Kazimierz Jurkiewicz rozpoczął rejs na „Darze Pomorza” w charakterze IV oficera wachtowego. 24 sierpnia 1939 roku komendant „Daru Pomorza” otrzymał depeszę od rektora Państwowej Szkoły Morskiej, Stanisława Kosko, która nakazywała żaglowcowi zawinięcie do najbliższego szwedzkiego portu. Tam żaglowiec i jego załogę zastała wojna. 12 września Kazimierz Jurkiewicz wrócił ostatnim samolotem LOT-u ze Szwecji do Rygi, skąd przedostał się do Wilna. Skierowano go do kompanii łączności koło Grodna, jednak, jak tam dotarł, to nikogo już nie było. Żeglarz w latach 1939-1940 pracował jako drwal w nadleśnictwie Stara Wieś, gmina Kołbiel koło Warszawy, 20 października 1940 r. wziął ślub ślub z Heleną Oziewicz (urodzoną 7 kwietnia 1915 jako córka Michała i Julii z domu Snarska). Po zawarciu małżeństwa zatrudnił się jako ekspedient w firmie M. Świedzieniewski oraz jako pomocnik cieśli. W 1942 roku został tkaczem.
We wrześniu 1945 roku Kazimierz Jurkiewicz wrócił do Gdyni, gdzie nowy rektor Państwowej Szkoły Morskiej – Konstanty Maciejewicz – przyjął go do pracy na niebędącym jeszcze Polsce „Darze Pomorza”. 24 października 1945 roku szkolny żaglowiec został uroczyście powitany w Gdyni, a 6 listopada 1945 roku stanowisko pełniącego obowiązki komendanta Daru Pomorza otrzymał Kazimierz Jurkiewicz, będąc oficjalnie od 7 listopada 1945 roku starszym oficerem. 7 stycznia 1947 roku uzyskał patent kapitana żeglugi wielkiej, który był mu niezbędny do dalszej służby na Darze Pomorza. W 1952 roku został kapitanem szkunera „Zew Morza”, a 10 kwietnia 1953 roku dostał nominację na nowego komendanta „Daru Pomorza”. Funkcję tę pełnił do 31 marca 1977 roku, z przerwą w roku 1975, kiedy żeglarz miał problemy zdrowotne.
W 1972 roku Kazimierz Jurkiewicz z „Darem Pomorza” wygrał prestiżową Operację Żagiel 72, dzięki czemu Polska uzyskała możliwość organizacji kolejnej edycji tych regat w 1974 roku. W nagrodę za ten wyczyn 9 września 1972 roku żeglarz został uhonorowany Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta. Ostatnim rejsem kapitana była Operacja Żagiel 1976.
15 kwietnia 1977 roku odbyło się pożegnanie Kazimierza Jurkiewicza, a 24 kwietnia 1977 podczas uroczystości na „Darze Pomorza” wygłosił on pamiętne słowa: „Kochajcie ten statek. To nie jest zwyczajny żaglowiec! To duma i klejnot narodu polskiego! Baczcie, by mu się nigdy na obojętnym oceanie, czy morzach bliższych – krzywda nie stała. On jest tak ważny dla Polski – jak Wawel i Królewski Zamek w Warszawie…”
Po zakończeniu służby Kazimierz Jurkiewicz zaangażował się w plany budowy nowego żaglowca szkolnego, będąc w zespole projektowym „Daru Młodzieży”, a w 1981 roku stanął na czele Społecznego Komitetu Budowy „Daru Młodzieży”. W tym samym roku zaangażował się także w projekt przekształcenia „Daru Pomorza” w muzeum. 27 maja 1983 roku nastąpiło uroczyste otwarcie żaglowca jako statku-muzeum z jego byłym komendantem jako kustoszem. Kazimierz Jurkiewicz zmarł 20 stycznia 1985 roku w Gdyni.
„Dar Pomorza” pod komendą Kazimierza Jurkiewicza zawinął do 72 portów, przebył ok 408.000 mil morskich, a na jego pokładzie wykształciło się 4288 studentów. Komendant został uhonorowany 14 odznaczeniami – Medalem X-lecia PRL w 1954 roku, Złotym Krzyżem Zasługi w 1955 roku, złotą odznakę Zasłużony Pracownik Morza w 1956 roku, Krzyżem Oficerskim Orderu Polonia Restituta w 1963 roku, Brązowym i Srebrnym medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju” w 1967 i 1972 roku, Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta, Medalem Komisji Edukacji Naukowej, odznaką „Zasłużony Ziemi Gdańskiej”, złotym medalem „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe” oraz honorową odznaką „Zasłużonego Działacza Żeglarstwa Polskiego” – wszystkie w 1972 roku. W 1976 roku otrzymał odznakę „Gryfa Pomorskiego”, w 1977 roku Order Sztandaru Pracy I Klasy, a w 1978 roku odznakę „Za Zasługi w Rozwoju Dziennikarstwa”.
