Słownik Biograficzny Żeglarzy Pomorskich – Bogdan Olszewski

Jachtowy kapitan żeglugi wielkiej, nauczyciel akademicki, instruktor wykładowca, organizator obozów żeglarskich i kursów szkoleniowych, egzaminator i przewodniczący komisji egzaminacyjnych na stopnie żeglarskie i instruktorskie, laureat I Nagrody „Rejs Roku 1972”.

Bogdan Olszewski urodził się 13 stycznia 1937 roku w Gdyni. Jego ojciec Konrad Olszewski, tokarz precyzyjny, następnie kierownik wydziału remontowego w Porcie Gdynia, miał 20 lat, kiedy przyjechał do Gdyni z Grudziądza. Został przyjęty do pracy przez dyr. Waldemara Wallasa, późniejszego komandora Jacht Klubu Morskiego Gryf . Ojciec był pierwszym, który opowiadał synowi o morzu i porcie.

W szkole podstawowej Bogdan Olszewski zapisał się do sekcji modelarstwa szkutniczego i własnoręcznie zrobił pierwszy, metrowy model jachtu. W czasie nauki w II LO im. Mickiewicza w Gdyni razem ze 150 innymi chętnymi wziął udział w kursie żeglarstwa w Jacht Klubie Morskim Gryf. Miał 14 lat, kiedy po raz pierwszy wyszedł na Bałtyk – na „Orionie”. Żeglarstwa uczyli go Bronisław (Franek) Kuśnierz, Bohdan Prusinkiewicz, Stefan Maćkowiak, Zygfryd Perlicki, Andrzej Lehman.

W latach 1965-1972 Bogdan Olszewski był pilotem Chorągwi Gdańskiej ZHP – kierownikiem wydziału wychowania morskiego. W czasie jego kadencji zbudowany został, częściowo systemem gospodarczym, pełnomorski jacht „Alf” (13,5 m dł.), kupiono jachty morskie „Wędrownik” i „Kuczyński” i 4 jachty zatokowe typu „Zefir”.  Wykonano projekt i zbudowano 4 duże, dwumasztowe łodzie wiosłowo-żaglowe typu „Drużyna”, a także 50 łodzi mieczowych, wiosłowo-żaglowych typu „Wydra” i „Bóbr” oraz 21 klasy „Cadet”. Przeszkolono także znaczącą liczbę instruktorów z kwalifikacjami do prowadzenia drużyn żeglarskich, co zaowocowało powstaniem 80 harcerskich drużyn wodnych i żeglarskich. Zorganizowali również, wspólnie z programem telewizyjnym „Latający Holender”, 8 spartakiad wodnych na Zatoce Puckiej.

W 1972 roku „Alf” pod dowództwem kpt. Bogdana Olszewskiego, z harcerzami na pokładzie, jako pierwszy polski jacht opłynął Przylądek Północny i wpłynął na Morze Barentsa, a następnie wszedł do Murmańska. Na tamtejszym cmentarzu oddali hołd polskim marynarzom poległym w II wojnie światowej, w czasie Bitwy o Atlantyk. Przywieźli do Polski ziemię, w której spoczywają i przekazali ją na ORP „Błyskawicę”. Wyprawa odbywała się pod proporcem chorągwi gdańskiej ZHP. Za ten rejs kapitan otrzymał Nagrodę Honorową „Rejs Roku 1972” i Srebrny Sekstant Ministra Żeglugi oraz Nagrodę Conrada POZŻ.

W latach 1974-1978  pełnił funkcję zastępcy komendanta Centrum Wychowania Morskiego ZHP w Gdyni – zajmował się sprawami szkoleniowymi i wychowaniem morskim.

W latach 1978-1982 był dyrektorem Centralnego Ośrodka Żeglarskiego Polskiego Związku Żeglarskiego w Trzebieży. Za jego kadencji zbudowano zaplecze hotelowe dla kadry i uczestników licznych kursów żeglarskich, dużą ocieplaną halę szkutniczą budowlano-remontową, wzmocniono nabrzeża portu jachtowego ścianką Larsena, zamontowano 30-tonowy dźwig roboczy, a także zintensyfikowano prace przy budowie jachtu „Kapitan Głowacki” (ex „Rutkowski”) oraz kupiono wiele jachtów do celów szkoleniowych i stażowych. COŻ stał się również armatorem „Pogorii”, współuczestnicząc w przygotowaniu wypraw na Antarktydę.

W roku 1977 kpt. Olszewski doprowadził do powołania Zakładu Żeglarstwa i Wychowania Morskiego w Akademii Wychowania Fizycznego w Gdańsku i przez kilka lat nim kierował. W tym czasie, dzięki przychylności władz uczelni, we współpracy z Pilskiem Okręgowym Związkiem Żeglarskim – zbudowali jacht morski typu J-80 o nazwie „Śniadecki”.

Od 1961 r. jest członkiem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (stopnie kapitańskie), w tym przez 5 lat (1978-1982) był przewodniczącym Zespołu CKE w Szczecinie. 10 kadencji był też ławnikiem Izby Morskiej w Gdyni oraz Odwoławczej Izby Morskiej z rekomendacji PZŻ i Gdańskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego.

W latach 80. przez dwie kadencje pełnił funkcję wiceprezesa PZŻ ds. morskich i jednocześnie prezesa Głównej Komisji Morskiej.

Był Kierownikiem Wyszkolenia Żeglarskiego (KWŻ) w Ośrodku Szkolenia i Wychowania Morskiego w Jastarni w roku 1962 i 1963, komendantem około 30 obozów żeglarskich w Harcerskim Ośrodku Morskim Puck i AWF Gdańsk, a także kierownikiem kilkunastu kursów instruktorskich i kapitańskich.

W 1997 roku założył, wspólnie z kolegami – żeglarzami, na wzór brytyjskiego PYA (Proffessional Yachting Association) Stowarzyszenie Żeglarzy Profesjonalnych w Gdyni. W czasie trzech lat istnienia zorganizowało podstawy do przyszłej pracy w zakresie tworzenia kadry dla żeglarstwa komercyjnego.

W Zakładzie Obozownictwa i Praktyk w Europejskiej Szkole Wyższej w Sopocie, który zorganizował od podstaw, a który zajmował się również sprawami żeglarstwa i wychowania morskiego, prowadził w latach 2003-2011 wykłady. Zorganizował też blisko 40 turnusów szkoleniowych dla studentów, w tym na stopień żeglarza jachtowego i instruktora rekreacji żeglarskiej.

Patent nr 170 jachtowego kpt. żeglugi wielkiej otrzymał 8.05.1961 r., kpt. motorowodnego ż.w. (pat. 74) ­– 18.01.1988 r.,  instruktor żeglarstwa (pat. 395) – 4.06.1963 r., instruktora motorowodnego (pat. 923) w roku 2003, a starszego wykładowcy (pat. 20) – 28.04.2008 r.

Przepłynął ponad 100 000 Mm na stanowisku kapitana, w tym Atlantyk osiem razy. Pełnił funkcję kapitana lub starszego oficera na jachtach, w tym jachtach do 100 m² żagli i 16 m długości, które dotarły do wszystkich mórz europejskich, małej Azji, Ameryki Południowej (Brazylia), Karaibów, Ameryki Północnej (USA i Kanada). W 38 rejsach morskich był zaokrętowany 2335 dni przepływając w tym czasie 95 500 Mm. Był kapitanem m.in. „Zawiszy Czarnego”, „Pogorii”, „Shireen”.

Jako kpt. „Zawiszy Czarnego” brał udział w dwóch Operacjach Żagiel. W  roku 1975 w Amsterdamie (Amsterdam 700) i w 1976 r. – z okazji 200-lecia Stanów Zjednoczonych. Dotarł wówczas do Quebecu i Montrealu , pokonując Rzekę Św. Wawrzyńca. To było pierwsze wejście polskiego żaglowca na tamte wody.

W latach 1986-1998 (13 sezonów nawigacyjnych) pracował w zachodniej flocie komercyjnej, na stanowisku starszego oficera i kapitana. Dowodził jednostką „El Bravo”, następnie „Shireen”.

Tytułu magistra  z oceanografii w Uniwersytecie Gdańskim bronił u prof. Kazimierza Łomniewskiego, twórcy polskiej oceanografii, 14 lipca 1965 r., doktoratu (24 października 1974 r.) u Jana Winklewskiego w zakładzie metodyki i nauczania geografii.

Ukończył także, w 1960 roku, Studium Nauczycielskie Wychowania Fizycznego w Gdańsku-Oliwie. Był nauczycielem wychowania fizycznego  i geografii, wykładowcą na AWF Gdańsk, adiunktem w Uniwersytecie Gdańskim (1966-1976), a także kierownikiem zakładów naukowo-dydaktycznych AWF w Gdańsku – od 1977 do 1989 roku i dziekanem w Europejskiej Szkole Wyższej w Sopocie, w której pracował w latach 2002-2012.

Kpt. Bogdan Olszewski jest autorem prac naukowych i publikacji szkoleniowych z zakresu wychowania morskiego, bezpieczeństwa żeglugi, turystyki i rekreacji morskiej, metodyki nauczania żeglarstwa, podręcznika i skryptów dla harcerskich drużyn wodnych. Publikował artykuły w „Tygodniku Morskim”, „Żaglach”, „Jachtingu”, „Świecie Żagli”. Promotor wielu prac dyplomowych i licencjackich z zakresu żeglarstwa, w tym żeglarstwa morskiego. W sierpniu 2014 r. wydał książkę „Sztuka nauczania żeglarstwa”, adresowaną do tych, którzy uczą żeglarstwa.

O pierwszym kontakcie kpt. Olszewskiego z morzem, o tym co to jest świeży wiatr i o bałtyckich falach wielkości piramidy Cheopsa.

O żeglarskich przesądach, pierwszym zetknięciu z Zorzą Polarną, rejsie do Murmańska i o tym jak „zagrożony” był „Zawisza” w porcie  Sealand.

Kapitana Olszewskiego przygody w porcie Porto Cervo, na Rzece Św. Wawrzyńca, a także refleksje o samotności żeglarza…