Słownik Biograficzny Żeglarzy Pomorskich – Henryk Jaskuła

Henryk Jaskuła był jednym z naszych najwybitniejszych żeglarzy, pierwszym Polakiem i trzecim żeglarzem w historii, który samotnie opłynął świat bez zawijania do portu. A nie był to jego jedyny wielki rejs.

Urodził się 22 października 1923 roku w Radziszowie w Małopolsce. W 1933 roku z matką i bratem dołączył do ojca, który od 1926 roku mieszkał w Argentynie. Henryk Jaskuła uczęszczał tam do szkoły, a następnie studiował na wydziale elektromechanicznym Uniwersytetu Narodowego w La Plata. W 1946 roku wrócił do Polski i rozpoczął edukację na Akademii Górniczo-Hutniczej. Po jej ukończeniu w 1952 roku dostał nakaz pracy w Zakładach Wytwórczych Silników Elektrycznych M-7 w Tarnowie, a w 1955 roku przeniósł się do Przemyśla, gdzie rozpoczął pracę w Biurze Projektów Budownictwa Wiejskiego.

Henryk Jaskuła z żeglarstwem związał się dlatego, że uznał je za sposób na odwiedzenie rodziny w Argentynie. W 1964 roku odbył swój pierwszy rejs morski, w 1971 roku otrzymał patent jachtowego kapitana żeglugi wielkiej i w tym samym roku odbył rejs do Hiszpanii. W 1973 roku wyruszył jachtem „Euros” do Argentyny i Chile, a dwa lata później po raz pierwszy samotnie żeglował po Bałtyku.

W tym samym czasie zaczął planować samotny rejs dookoła świata bez zawijania do portu. W 1975 roku z przyjaciółmi założył Przemyski Okręgowy Związek Żeglarski, a dwa lata później rozpoczęła się budowa „Daru Przemyśla”, który został ochrzczony 23 września 1978 roku. 12 czerwca 1979 roku rozpoczął w Gdyni wielką wyprawę, którą ukończył po 344 dniach – 20 maja 1980 roku. Został tym samym pierwszym Polakiem i trzecim żeglarzem na świecie, który zrealizował rejs solo non stop.

Po powrocie, w latach 1980-1981, Henryk Jaskuła popłynął do Argentyny odwiedzić rodzinę, a następnie zaczął planować kolejny samotny rejs dookoła świata bez zawijania do portu – tylko w odwrotną stronę. Rozpoczęta 19 sierpnia 1984 roku wyprawa szybko się skończyła – w cieśninach duńskich jacht zaczął nabierać wody. Do kolejnej próby nie doszło z powodu konfliktu z armatorem „Daru Przemyśla”, Przemyskim Okręgowym Związkiem Żeglarskim, który miał inny pomysł na eksploatację jachtu. W 1987 roku ukochana jednostka Jaskuły – pod innym kapitanem – zatonęła na Karaibach. On sam, do końca lat 80., wycofał się z aktywności żeglarskiej.

Żeglarz za swoje osiągnięcia otrzymał wiele nagród państwowych i branżowych. Został odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, medalem „Za Wybitne Osiągnięcia Sportowe” i był członkiem honorowym Polskiego Związku Żeglarskiego. Za wokółziemski rejs otrzymał Nagrodę Honorową Rejs Roku – Srebrny Sekstant w 1980 roku. W 2013 roku otrzymał Super Kolosa za całokształt dokonań na Ogólnopolskich Spotkaniach Podróżników w Gdyni. Henryk Jaskuła do końca życia mieszkał w Przemyślu. Zmarł wieczorem w czwartek 14 maja 2020 roku w wieku 96 lat.

Zachęcamy także do przeczytania ostatniego dużego wywiadu udzielonego przez Henryka Jaskułę – część 1, część 2, część 3.