Śmiały – żeglarska historia pod konserwatorską ochroną

Dzięki staraniom Polskiego Związku Żeglarskiego jacht Śmiały został wpisany do rejestru zabytków. Na jednostce typu J-140 przez lata odbywały się pionierskie rejsy polskiego żeglarstwa.

Śmiały został zbudowany dla Polskiego Związku Żeglarskiego. Powstał w 1958 roku w Stoczni Gdańskiej, jako jedna z pierwszych jednostek serii J-140. Były to stalowe jachty, zaprojektowane przez żeglarzy i konstruktorów – m.in. Henryka Kujawę, Włodzimierza Kuchtę, Wojciecha Samolińskiego i Zdzisława Pieńkawę. W 1960 roku portem macierzystym jednostki została Trzebież.

Na Śmiałym zorganizowanych zostało kilka słynnych wypraw. W latach 1965-1966 popłynął on pod dowództwem Bolesława K. Kowalskiego w rejs dookoła Ameryki Południowej. Cztery lata później Andrzej Rościszewski z załogą okrążył nim Islandię, a w 1972 roku jacht dotarł na Spitsbergen. Służył później głównie do szkolenia, brał też udział m.in. w regatach The Tall Ships’ Races.

– To jacht wyprawowy z dużymi zasługami – mówi Zbigniew Jagniątkowski, wiceprezes Zachodniopomorskiego Okręgowego Związku Żeglarskiego i członek Zarządu Polskiego Związku Żeglarskiego. – Ważne, że Śmiały będzie mógł dalej służyć żeglarzom. Bo ten jacht powinien pływać po morzach i oceanach sławiąc polską banderę.

Pod koniec ubiegłego roku Polski Związek Żeglarski zwrócił się do Zachodniopomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Szczecinie o wpisanie Śmiałego do rejestru zabytków. 28 marca została wydana pozytywna decyzja.

– Śmiały to zasłużona jednostka z dużymi tradycjami, które trzeba chronić – mówi Tomasz Chamera, prezes PZŻ. – Wpisanie do rejestru zabytków pomoże nam w zdobyciu dofinansowania i odrestaurowaniu jachtu. Ważnym zadaniem będzie też znalezienie pomysłu na funkcjonowanie tej jednostki, na przykład w zakresie edukacji morskiej, szkolenia młodzieży i kultywowania historii.

Jest to drugi jacht należący do Polskiego Związku Żeglarskiego wpisany do rejestru zabytków. Od jesieni 2017 roku chroniony w ten sposób jest Kapitan Głowacki. Śmiały cumuje obecnie w Trzebieży.

– Wpisanie Śmiałego do rejestru zabytków jest ukłonem nie tylko w stronę wielkich żeglarzy, którzy odbywali na nim przełomowe rejsy, ale przede wszystkim dla konstruktorów – mówi Bogusław Witkowski, prezes Pomorskiego Związku Żeglarskiego i wiceprezes PZŻ ds. morskich. – Cieszę się, że Śmiały jest teraz chroniony i zostanie odrestaurowany.

Jacht Śmiały

Typ: J-140
Typ ożeglowania: kecz bermudzki
Rok powstania: 1958
Długość: 17,76 m.
Szerokość: 4,07 m.
Wysokość: 22,12 m.
Zanurzenie: 2,54 m.
Ciężar: 28,91 m.