100 lat Polskiego Klubu Morskiego: Pod patronatem Siarkopolu

W 1922 roku w Gdańsku narodził się polski jachting. Z okazji stulecia tego wydarzenia publikujemy cykl artykułów o historii Polskiego Klubu Morskiego, napisanych przez Barbarę i Tomasza Sontowskich.

Czytaj także: Korzenie gdańskiego klubu, Pierwsze lata PKM, Wielki sukces „Korsarza”, Odbudowa ze zgliszczy, Dobre złego początki, Na przekór trudnościom, Reaktywacja i walka o „Korsarza”, Powrót na Bałtyk

Epoka Siarkopolu

Na początku lat 70. Polski Klub Morski objęła patronatem firma Siarkopol. Pociągnęło to za sobą zmianę nazwy – od 1973 r. brzmiała ona „Polski Klub Morski przy PPH Siarkopol w Gdańsku”. Nowym kierownikiem klubu został Edward Woronecki, a komandorem po Włodzimierzu Kowalewskim dyrektor Siarkopolu Zdzisław Januszewski. Dzięki jego zabiegom w Urzędzie Miasta, uzyskano lokal przy Targu Rybnym 6, gdzie zorganizowano siedzibę klubu.

Przystań klubu w 1972 r.
Fot. Tomasz Sontowski

25 marca 1973 r. na pierwszym Walnym Zebraniu Polskiego Klubu Morskiego po reorganizacji, przegłosowano zmiany w statucie klubu, a 29 kwietnia przekazanie majątku ruchomego klubu na rzecz ZPH Siarkopol. Uchwałę zatwierdzono, przy dwóch głosach przeciwnych i trzech wstrzymujących się.

Dzięki wsparciu Siarkopolu, Zjednoczenia Kopalnictwa Surowców Chemicznych, Zarządu Głównego Związku Zawodowego Chemików i Ministerstwa Przemysłu Chemicznego udało się kupić nowe jednostki. W 1973 r. klub wzbogacił się o dwa jachty klasy „Nefryt”, które nazwano „Wandal”„ i „Wareg”, a w 1978 r. o dwa klasy „Dufour” – „Wikinga” i „Chrobatę”. Klubowi przydzielono też z puli Polskiego Związku Żeglarskiego jacht typu QT, nazwany „Aleksandra”.

Walne Zebranie w 1972 r.
Fot. Zygmunt Kurzec

Klub z Gdańska, żeglarze z całej Polski

Z czasem nastąpiło ściślejsze powiązanie jachtklubu z przedsiębiorstwami branży kopalnictwa surowców chemicznych: Kopalniami i Zakładami Przetwórstwa Siarki im. Marcelego Nowotki Siarkopol w Tarnobrzegu, Kopalniami i Zakładami Chemicznymi Siarki Siarkopol w Grzybowie, kopalniami soli w Inowrocławiu, Kłodawie i Wieliczce oraz firmą Hydrokop Kraków. Dzieci pracowników tych zakładów na zorganizowanych przez PKM obozach letnich m.in. w Przegalinie, nad Jeziorakiem i w Nowej Pasłęce, uczyły się żeglarstwa i zdobywały stopnie. Każdego roku, najczęściej na dwóch trzytygodniowych turnusach, szkoliła się w ten sposób około setka dzieci i młodzieży w wieku 12-19 lat.

Dzieci na obozie żeglarskim w Przegalinie w 1974 r.
Fot. Edward Woronecki

W 1973 r. Polski Klub Morski zorganizował po raz pierwszy stacjonarny obóz żeglarski dla dzieci i młodzieży z klubu oraz dzieci pracowników Zakładów Chemicznych w Przegalinie. Kierownikiem obozu był wicekomandor Bolesław Rejman. Kolejne organizowano między innymi:

– w roku 1974 w Przegalinie, na Martwej Wiśle;

– w latach 1976-1979 w Nowej Pasłęce, na Zalewie Wiślanym;

– w roku 1980 z Gdańska do Iławy i z powrotem (obozy wędrowne);

– w roku 1981 we Wdzydzach Kiszewskich, nad jeziorem Wdzydze;

– w latach 1982-1983 w Gołuniu, nad jeziorem Wdzydze;

– w roku 1984 na Zalewie Wiślanym (obozy wędrowne);

– w latach 1985-1986 w pobliżu Siemian, nad jeziorem Płaskim i Jezioraku;

W następnych latach, przy wsparciu Związku Zawodowego Chemików, zorganizowano takie obozy w Nowej Pasłęce na Zalewie Wiślanym, Iławie nad Jeziorem Iławskim, Krokowcu nad jeziorem Płaskim, a w latach 1993-1999 w Jerzwałcie nad jeziorem Płaskim.  Wielu uczestników tych obozów kontynuowało w kolejnych latach swoją żeglarską przygodę podczas rejsów zatokowych i morskich, organizowanych przez klub. Niektórzy z uczestników żeglarskich szkoleń podejmowali funkcję instruktorów podczas kolejnych obozów.

Na bałtyckich wodach

W 1973 r. „Korsarz” pod dowództwem Tadeusza Prechitki wyszedł w rejs do La Rochelle we Francji, a Edward Woronecki poprowadził rejs do ZSRR na jachcie „Swantewid”. W 1974 r. żeglarze PKM wystartowali w Operacji Żagiel ‘74 na trasie z Kopenhagi do Gdyni na jachtach „Korsarz”, „Swantewid” i „Ranewid”.  Jacht „Wareg” był jachtem towarzyszącym.

Jacht „Wareg”.
Fot. Leon Godlewski

Po Operacji Żagiel PKM zorganizował kilka rejsów na jachcie „Swantewid, które poprowadził Edward Woronecki. W 1974 roku żeglarze popłynęli do ZSRR i Szwecji, zawijając do Kłajpedy, Wentspils, Sztokholmu, Visby i Kalmaru. Rok później ponownie zorganizowano rejs do ZSRR, podczas którego odwiedzono port w Kłajpedzie. W 1975 roku planowany był kolejny do ZSRR, Finlandii i Szwecji, jednak z powodu awarii steru został skrócony i odwiedzono tylko Kłajpedę, Wentspils i Pirytę.

W 1978 r. Edward Woronecki z załogą popłynął „Korsarzem” do NRD. Odwiedzono porty Sasnitz, Wieck, Stralsund, Kołobrzeg i Władysławowo. Rok później Woronecki na tym samym jachcie poprowadził rejs po portach polskich, zawijając do Świnoujścia, Kołobrzegu, Darłówka, Ustki, Władysławowa, Helu i Jastarni.

Narodziny żeglarstwa lodowego w PKM

W 1973 r. utworzono w klubie sekcję bojerową, do której weszło 11 dziewcząt i 14 chłopców. Jej założycielem i kierownikiem był Edward Woronecki. Wspólnie z nim bojerowców szkolili Izabella Olejniczak, Ludmiła Olszewska, Jerzy Kubiak. Zawodniczki i zawodnicy uczestniczyli we wszystkich regatach organizowanych we Flocie Północnej oraz w imprezach ogólnopolskich. Sekcja w latach 1974-1978 plasowała się drużynowo na trzecim oraz drugim miejscu we Flocie Północnej, a dziewczęta w latach 1976-1978 na trzecim miejscu w Polsce. Do wyróżniających się zawodników należeli wśród dziewcząt Agnieszka Rejmanek, Magdalena Opitz i Marzena Zebrowska, a wśród chłopców Jerzy Kubiak, Andrzej Woźniak, Artur Piernicki, Marian Dymecki i Adam Kąpielski.

Członkowie sekcji bojerowej klubu.
Fot. Tomasz Sontowski

Sekcja bojerowa PKM zorganizowała również regaty:

– 1974 r. Bojerowe Mistrzostwa Okręgu Gdańskiego w Krynicy Morskiej;

– 1976 r. Bursztynową Latarnię wraz z Jacht Klubem Krynica Morska w Krynicy Morskiej;

– 1977 r. Bojerowe Regaty o Puchar Zatoki Puckiej w Pucku;

– 1977 r. Bojerowy Puchar PKM w Krynicy Morskiej;

– 1978 r. Międzynarodowe Mistrzostwa Floty Północnej w Krynicy Morskiej;

– 1980 r. Bojerowy Puchar Komandora PKM w Krynicy Morskiej;

Były także obozy bojerowe dla dzieci i młodzieży z Polskiego Klubu Morskiego i pracowników zakładów chemicznych z Pomorza i z Polski, które kończyły się egzaminami na stopień żeglarza lodowego i sternika lodowego. Obozy najczęściej odbywały się w Krynicy Morskiej, Władysławowie i Pucku. Przeszkolono ponad 300 osób.

PKM był ponadto w latach 1977-1978 jedynym organizatorem kursu Instruktorów Żeglarstwa Lodowego we Flocie Północnej. Kurs ukończyło i otrzymało stopień Instruktora dziewięć osób, w tym trzech członków z Polskiego Klubu Morskiego.

Popularność sekcji bojerowej nie trwała niestety długo. Złe warunki atmosferyczne, brak lodu oraz wprowadzenie stanu wojennego spowodowały zawieszenie jej działalności.